Meestal kunnen de volgende klachten wijzen op een blaasontsteking:

• Vaak aandrang om te plassen
• Een branderig gevoel of pijn tijdens het plassen
• Steeds maar kleine beetjes plassen
• Pijn in de onderbuik of rug
• Troebele en sterk ruikende urine, soms met sporen bloed

Bij de helft van de vrouwen gaat een blaasontsteking binnen 1 week vanzelf over. Als je weinig of kort klachten hebt, kun je 1 week afwachten. Zorg dat je hierbij ongeveer 1,5-2 liter water per dag drinkt. Wanneer je de klachten als erg vervelend ervaart, koorts hebt, of de klachten niet vanzelf overgaan, neem dan contact op met de huisarts. De huisartsenpraktijk zal aanvullend onderzoek verrichten om daadwerkelijk een blaasontsteking vast te stellen. Er kan ook iets anders aan de hand zijn, neem daarom bij aanhoudende klachten altijd contact op met de huisarts.

Wanneer je je bij de huisartsenpraktijk meldt met klachten die bij een blaasontsteking passen dan zal er gevraagd worden om een potje (ochtend)urine in te leveren op basis waarvan laboratorium onderzoek gedaan kan worden. Vaak wordt in de huisartsenpraktijk een nitrietbepaling gedaan (stick waarbij papiertje verkleurt). In de meeste gevallen kan hiermee een blaasontsteking die wordt veroorzaakt door een bacterie worden bevestigd. Soms kan het zijn dat na deze test geen blaasontsteking wordt vastgesteld, terwijl je wel klachten ervaart die bij een blaasontsteking passen, en je zelf misschien ook denkt dat je een blaasontsteking hebt. Vraag in dat geval om aanvullend advies bij je huisarts. De huisarts kan bijvoorbeeld urine snel testen op witte bloedcellen (ontstekingscellen) en rode bloedcellen om te kijken of er een ontsteking in de blaas zit (dipslide of sediment). Ook kan de huisarts de urine op kweek zetten om te onderzoeken wat voor bacterie er in de urine zit (sommige bacteriën die een blaasontsteking veroorzaken, vormen geen nitriet en zijn dus voor de huisarts zelf niet vindbaar, maar komen wel naar voren tijdens een kweek).

Je kunt proberen een blaasontsteking te voorkomen door de volgende leefregels te volgen:

• Drink genoeg, het advies is  ongeveer 2 liter water per dag
• Probeer de blaas goed leeg te plassen als je naar de wc gaat (ontspannen en NIET persen). Neem echt de tijd om ook het laatste beetje uit te plassen. Ontspan als je denkt dat je klaar bent en kijkt of je nog wat kunt plassen.
• Goed afvegen na de ontlasting; van voor naar achteren
• Als je voelt dat je moet plassen, stel dit dan niet uit
• Drink voor het vrijen voldoende water
• Plas direct na het vrijen de blaas leeg
• Gebruik geen spermadodende glijmiddelen

Wanneer je het lastig vindt om deze leefregels toe te passen, vraag dan om hulp bij de huisarts.

Het kan zijn dat je de leefregels vaak goed naleeft, maar toch een blaasontsteking krijgt. Hier kan ook een andere reden voor zijn. Ga hierover in gesprek met je huisarts.

Wanneer de klachten niet vanzelf overgaan of ondraaglijk zijn, zal de huisarts meestal antibiotica voorschrijven. Antibiotica zijn medicijnen die door bacteriën veroorzaakte infecties helpen genezen. Ze doden de bacteriën of remmen hun groei. Het is belangrijk om een gestarte kuur altijd af te maken.

Door antibiotica zijn jouw klachten sneller over. Ook is de kans iets kleiner dat je nierbekkenontsteking krijgt. Antibiotica kunnen bijwerkingen geven, bijvoorbeeld vaginale schimmelinfectie, misselijkheid of braken en diarree. Bij langdurig of frequent antibiotica gebruik kunnen bacteriën ongevoelig worden voor deze antibiotica. Naast antibiotica kuren om een actieve blaasontsteking te behandelen, zijn er een aantal therapieën die helpen om een blaasontsteking te voorkomen.

Sommige vrouwen krijgen vaak een blaasontsteking. De kans daarop is groter:

• Na het vrijen. Doordat tijdens het vrijen bacteriën in de plasbuis komen.
• Bij het vrijen. Als er zaaddodend glijmiddel wordt toegepast. Deze verstoren de PH waardoor bacteriën zich beter kunnen ontwikkelen.
• Na de overgang. Het slijmvlies aan de binnenkant van de vagina en in de plasbuis wordt dunner, droger en minder zuur. Bacteriën kunnen dan makkelijker in de blaas terecht komen.
• Als je je blaas niet helemaal leeg plast. Dit kan komen door bijvoorbeeld haastig plassen, persen bij het plassen, een verzakking van de baarmoeder of bij obstipatie (moeilijke stoelgang).
• Hygiëne. Verkeerd afvegen na ontlasting, maar ook “te schoon” zijn. Was de geslachtsdelen niet met zeep en gebruik geen agressieve intieme hygiëne, zoals doekjes, zeep, sprays en vaginale douches.
• Diarree of ongewild verlies van ontlasting en obstipatie verhogen de kans op besmetting van de urinebuis bij het afvegen.
• Bij een blaaskatheter. Via het slangetje kunnen bacteriën in de blaas komen.
• Bij blaasstenen of nierstenen.
• Als je minder weerstand hebt, medicijnen gebruikt die de weerstand verminderen, glucose (suiker) in de urine hebt door diabetes of een verstoorde nierfunctie hebt.

Er zijn verschillende behandelmogelijkheden die kunnen helpen om een blaasontsteking te voorkomen. Overleg met je huisarts welke behandeloptie voor jou iets kan betekenen.

Niet antibiotische blaasspoeling

Een niet antibiotische blaasspoeling bevat moleculen die GAG’s heten. Dit zijn bijvoorbeeld hyaluronzuur en chondroïtinesulfaat. Deze stoffen komen van nature voor in het lichaam van de mens. Van beide stoffen is aangetoond dat zij belangrijk zijn bij de bescherming van de blaaswand tegen schadelijke indringers. Het herstelt als het ware de beschermende slijmlaag op het slijmvlies. Een niet antibiotische blaasspoeling wordt in de blaas gebracht met een adapter of een katheter. Dit is meestal in de startfase 1 keer per week en later 1 keer per maand. In overleg met de arts / continentieverpleegkundige kunt u dit zelf leren.

Antibiotische blaasspoeling

Bij hardnekkige en veel voorkomende blaasontstekingen kan er gekozen worden om de blaas te spoelen met een vloeibare antibiotica zoals gentamicine. Antibiotische blaasspoelingen doden de bacteriën in de blaas en de plasbuis, maar niet de bacteriën in de nierleiders of de nieren. Net als de andere preventieve therapieën worden antibiotische blaasspoelingen alleen toegepast om blaasontstekingen te voorkomen en niet om een actieve blaasontsteking te genezen. Het wordt meestal meerdere keren per week in de blaas gebracht met de adapter of een katheter.

Cranberrysupplementen of cranberrydrank

Wanneer je last hebt van terugkerende blaasontstekingen dan kan het gebruik van cranberry’s (in sapvorm of in tabletvorm) helpen om een blaasontsteking te voorkomen. Cranberry bevat proanthocyanidinen (antioxidanten), heeft een lage zuurgraad en bevat de stof D-mannose. D-mannose kan voorkomen dat bacteriën zich vasthechten aan de blaaswand en daar ontstekingen veroorzaken. Zure urine kan bescherming geven doordat bepaalde bacteriën die blaasontstekingen veroorzaken minder goed kunnen vermenigvuldigen in urine met een lage zuurgraad.

D-mannose

D-mannose is een natuurlijke suiker die in kleine hoeveelheden door het lichaam wordt aangemaakt, net zoals glucose. D-mannose komt ook in kleine hoeveelheden voor in planten, bomen en vruchten. Het wordt als supplement aangeboden. Dit supplement lijkt ervoor te zorgen dat de E-coli bacteriën zich hechten aan de d-mannose waardoor ze met de urine de blaas verlaten. De aanbevolen dosering is drie maal daags één capsule (1500-2000mg). Voor de werking van dit voedingssupplement is nog onvoldoende wetenschappelijke onderbouwing.

Bekkenfysiotherapie, plastraining en instructies.

Een goede plashouding op het toilet en plasgedrag zijn belangrijk om de blaas leeg te plassen. Een bekkenfysiotherapeut of een continentieverpleegkundige kan u hierin technieken aanleren en tips geven over hoe u optimaal leeg plast om zo blaasontstekingen te voorkomen. Daarnaast kan een bekkenfysiotherapeut ook onderzoeken of u de bekkenbodem goed aanspant/ontspant. Hierdoor kunnen gerichte oefeningen worden gegeven die er ook voor zorgen dat je beter jouw blaas kunt leegplassen

Vaginaal estr(ad)iol

Estradiol is een vrouwelijk geslachtshormoon, namelijk een oestrogeen. Het wordt voornamelijk in de eierstokken aangemaakt. Het speelt een belangrijke rol bij de vruchtbaarheidscyclus. Artsen kunnen dit medicijn voorschrijven bij overgangsklachten en bij het voorkomen van een blaasontsteking bij vrouwen in de overgang.

Antibiotica pil na het vrijen, (Post-coïtum nitrofurantoïne)

Indien je als klacht hebt dat je alleen na het vrijen een blaasontsteking oploopt, dan kunnen 1 of 2 antibiotica tabletten met een lage dosering hierbij helpen om dit te voorkomen. Dat is beter dan dagelijks een lage dosering antibiotica te gebruiken.

Antibioticum wat dagelijks wordt ingenomen

Soms is een dagelijkse lage doses antibiotica (zoals bijv. nitrofurantoïne onderhoudsdosering) nodig om vaak voorkomende of snel terugkerende blaasontstekingen te voorkomen. Dit wordt meestal geadviseerd om dit maximaal 6 tot 12 maanden te doen, maar soms is het voor nog langere perioden nodig. Het werkt vaak goed, maar er bestaat een risico dat bacteriën ongevoelig kunnen worden voor antibiotica. Indien er toch een blaasontsteking ontstaat, ondanks het gebruik van een dagelijkse lage dosis antibiotica, dan start de huisarts een aantal dagen lang een (andere) antibioticakuur met een hoge dosering om de blaasontsteking te behandelen.